Opgraving Nieuwstraat 20 1994

1200 tot 1994

De werkput met links de zijgevel van voormalig Spectrumcollege en achter de put het oude V&D complex

Gedurende de maanden april en mei 1994 werd een proefonderzoek gehouden op het westelijk gedeelte van perceel Nieuwstraat 20, op het terrein van het voormalig Dameshuis. De aanleiding voor dit proefonderzoek was de geplande nieuwbouw van het winkelcentrum de Barones dat zich over een groot deel van het bouwblok Nieuwstraat, Lange Brugstraat en Karrestraat zou gaan uitstrekken. Aan de hand van een ca. 50 m lange proefsleuf haaks op de Nieuwstraat kon een doorsnede van het terrein worden onderzocht vanaf de hoger gelegen Nieuwstraat tot de laag gelegen Mosselkreek. De resultaten van dit onderzoek en het onderzoek aan Nieuwstraat 48 zou de strategie bepalen zijn voor de grootschalige opgravingen op het binnenterrein van bovengenoemd bouwblok.

De proefsleuf geprojecteerd op de huidige topografie en het kadastraal minuutplan van 1824. In grijs de omliggende opgravingen

Ondergrond

De ondergrond bestond uit een goed ontwikkelde veldpodzol, een bodemtype dat we regelmatig op de flanken van dekzandruggen tegenkomen. De veldpodzol was in de lager gelegen gedeelten tamelijk verspoeld doordat het grondwater ooit hoger heeft gestaan. In de uitgespoelde laag werden restjes verbrand leem en ijzertijd aardwerk aangetroffen. Er zijn aanwijzingen voor een stuifzandlaag op de podzol.

Links de proefsleuf met in het donkere vlak donkergrijze banen die als de oudste ontwateringsgreppels kunnen worden beschouwd. Rechts het diepst aangelegde vlak aan de Nieuwstraat.

Oudste ontginning

In een relatief korte tijd werd een raster van greppeltjes gegraven die vermoedelijk bedoeld waren om het gebied te ontwateren. Datering late 12e eeuw / vroege 13e eeuw. Dit was verrassend omdat we in dit gedeelte van de stad nog niet zulke oude sporen waren tegengekomen. In een later stadium werd het terrein opgehoogd. In deze ophoging wordt over de gehele lengte van de proefsleuf een rij paalgaten met een bijbehorende standgreppel aangetroffen. Dit wordt voorlopig als een vorm van erfafscheiding geïnterpreteerd.

Aan de Nieuwstraatzijde werd de opgraving uitgebreid. Links het documenteren van paalsporen. Recht een detailopname van het bodemprofiel met een fraaie podzolbodem.

Laatmiddeleeuws woonhuis

Aan de Nieuwstraat werd in de voormalige kruipruimte van het Dameshuis de funderingen (voorgevel en westelijke zijgevel) aangetroffen van een 15de eeuws woonhuis. Aan de westzijde van de zijgevel werden enkele 17e eeuwse afvalkuilen opgegraven. Dit terrein moet dus gedurende een bepaalde tijd onbebouwd zijn geweest.