Opgraving kasteelgracht zuidzijde 2005

1330 tot 1850

Bij de restauratie in 2005 van de kademuur aan de zuidzijde van het kasteelterrein kwam achter modern muurwerk resten tevoorschijn van de 15e eeuwse kasteelommuring. Het hierna uitgevoerde archeologisch onderzoek heeft aangetoond dat de schildmuur die al in 1995 werd gevonden naast de Rekenkamer, doorloopt en aansluit op de westelijke toren in de gracht zoals deze in 1906 en 1995 is waargenomen. De aanwezigheid van grote steunberen achter de muur betekent ook dat er een aarden wal aan de binnenzijde aanwezig was. Immers de steunberen verankeren de muur als het ware in het wallichaam.

De aangetroffen schildmuur op de huidige topografie en het op het kadastraal minuutplan van 1824. In grijs het omliggende archeologische onderzoek

Er zijn bij het noodonderzoek 6 steunberen opgetekend die gelegen zijn tussen de Rekenkamer en de boom. Deze zijn inmiddels opgemetseld. Een zevende smallere steunbeer bevond zich onder een boom waarbij tevens een aanzet te zien is van de ronde toren. Dit type steunberen is zeer kenmerkend voor de bouw van middeleeuwse kastelen; Een bakstenen bekisting opgevuld met mortelspecie. De toren zelf bestaat uit een brede steunmuur over de gehele breedte van de toren heen. De laatste steunbeer onder de boom sluit daarbij aan. De kasteelmuur loop naar het westen door met dezelfde breedte, maar is hier plaatselijk weggekapt, waarschijnlijk voor de aanleg van kabels en leidingen.

Links de restauratiewerkzaamheden aan de kademuur. Rechts de 19e eeuwse situatie met een intacte kasteel ommuring. Let ook op veranderingen aan de Rekenkamer ( tekening, coll. Breda's Museum)

Bij nader archeologisch onderzoek aan de achterzijde van de waltoren werd tot slot nog een oudere schuin lopende (NW-ZO) muur aangetroffen, die onder de toren doorloopt en deels in de toren is opgenomen. Het baksteenformaat en vondsten uit de insteek tonen aan dat deze ruim 60 cm brede en diep gefundeerde muur dateert uit het einde van de 14e eeuw. Mogelijk houdt deze muur verband met het middeleeuwse kasteel van Jan van Polanen die een zelfde oriëntatie had en die lag onder de huidige zuidwestelijke vleugel van het kasteel. Of de muur deel uitmaakt van een oudere toren of toegangspoort is (nog) niet duidelijk. Onder deze muur uit de 14e eeuw is een oude gracht- of riviervulling aanwezig die ook te vinden is onder de toren en kasteelmuur. De loop en datering hiervan is niet bekend.

Links een doorsnede door één van de imposante steunberen. Rechts het blootleggen van de achterzijde van de muurtoren en het oudere onderliggende muurwerk.