Nieuwe Haagdijk (Centrum)

Gebieden
1875 tot heden
Str273 nw haagdijk low Str273 nw haagdijk low

De Nieuwe Haagdijk in 1907. Op de voorgrond de tramrails van de paardentram naar Princenhage. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

In 1868 nam de Nederlandse regering het besluit een groot aantal vestingen op te heffen, waaronder Breda. De Domeinen van het Ministerie van Financiën namen de vestinggronden over waarna de vestingen werden gesloopt en op de vrijgekomen gronden wegen werden aangelegd. De bouwterreinen werden vervolgens in kavels verkocht. Leider van deze operatie was de Arnhemse architect F.W. van Gendt.

De ontmanteling van de vesting Breda ving aan met het slopen van de stadspoorten, in het voorjaar van 1870 de Ginnekenpoort en de Boschpoort, in de tweede helft van dat jaar de Waterpoort en in het voorjaar van 1871 de Haagpoort. De slechting was voltooid in 1876.

Plan van Uitleg van Van Gendt

Van Gendt maakte ook de plattegrond voor de nieuwe straten, het zogenaamde Plan van Uitleg. Hij modelleerde zijn ontwerp rond de Singelgracht. Hij verlengde de belangrijkste straten tot aan de reeds bestaande uitvalswegen: hij verbond de Korte Boschstraat met de Terheijdenseweg, de Boschstraat met de Teteringsedijk, de Ginnekenstraat met de Ginnekenweg, de Haagdijk met de Haagweg en de Prinsenkade met de huidige Markkade.

Boulevards

Een van de meest opvallende kenmerken van het Plan-Van Gendt is de consequente breedte van de straten. Van Gendt heeft boulevards aangelegd van dertig meter breed: de Willemstraat, Sophiastraat, Nieuwe Boschstraat, Nieuwe Ginnekenstraat, Nieuwe Haagdijk en andere. Deze boulevards waren voorzien van een dubbele rij bomen op een verhoogd middenpad. Dit stelsel van boulevards werd aangevuld met straten van zestien meter breed. Deze breedte was nog ruim voldoende voor twee rijen bomen aan de zijkant. Door middel van servituten bedong het Rijk dat de gevels van de panden aan de belangrijkste straten een hoogte zouden krijgen van minimaal acht meter. Deze kenmerken zorgen voor het typische Bredase boulevardprofiel. Het definitieve ontwerp van Van Gendt dateert van 7 april 1875.

Nieuwe Haagdijk

De oorspronkelijke verbinding met Princenhage liep via de Haagdijk, de Nieuwe Huizen en de Haagpoort naar de Haagweg. In 1875 werd de huidige Nieuwe Haagdijk aangelegd, die bij raadsbesluit van 29 september 1877 zijn naam kreeg, uiteraard omdat hij in het verlengde van de Haagdijk ligt. Zie ook onder die naam.

Literatuur

Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).
Gerard Otten, 'De ontmanteling van Breda en het Plan van Uitleg van Van Gendt, 1869-1881', in Jaarboek de Oranjeboom XLIV (1991).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven