Sloop
Vanaf 1956 maakte de gemeente Prinsenbeek plannen om in de kom van het dorp een nieuw marktplein aan te leggen, met ruimte voor een nieuw raadhuis en een nieuwe kerk. Men wilde een plein dat groot genoeg was om een centrale functie te vervullen in het groeiende Prinsenbeek.
In de jaren 1962-1966 werden de panden aan de oostzijde van de oude Markt gesloopt. In 1967 werd de eerste steen gelegd voor het nieuwe bankgebouw van de Boerenleenbank aan de oostzijde van de nieuwe Markt. In 1971-1973 werd aan de zuidzijde van de nieuwe Markt een rij winkels en een postkantoor gebouwd. De rest van de nieuwe Markt was nog lang een barre vlakte, begroeid met gras en met spontaan uitgesleten olifantenpaadjes. Pas in 1975 werd het plein definitief opgeleverd. De carnavalsvereniging De Zwoertjes, die elf jaar bestond, schonk een antieke pomp, die nog steeds op de Markt prijkt. Sindsdien is de Markt een groot plein van meer dan honderd bij honderd meter.
In 1989 werd de Markt gereconstrueerd. In 1990 was het nieuwe plein klaar. Vlak voor de annexatie van 1997 werd de Markt nogmaals opgeknapt en voorzien van een koepel of kiosk. In december 1996, enkele dagen voordat Prinsenbeek toegevoegd werd aan de gemeente Breda, werd de Markt inclusief kiosk spectaculair geopend.
Het gemeentehuis
Het symbool van een zelfstandige gemeente is uiteraard het gemeentehuis. Toen Beek, later Prinsenbeek, in 1942 afgesplitst werd van de gemeente Princenhage en een zelfstandige gemeente werd, bleef de gemeente gebruik maken van het oude gemeentehuis van Princenhage aan de Haagsemarkt. Zoals gezegd had de gemeente Prinsenbeek vanaf 1956 plannen om een nieuw raadhuis aan of op het nieuwe marktplein te bouwen. In 1965 werd de gemeente echter eigenaar van de oude pastorie aan de westzijde van de Markt. De parochie had een nieuwe kerk en een nieuwe pastorie gebouwd aan de oostzijde van het nieuwe marktplein. In 1962 verlieten de laatste religieuzen het klooster aan de zuidzijde van de pastorie. In 1966 kocht de gemeente ook het oude klooster aan. De gemeente besloot daarop de oude pastorie en het voormalige klooster in te richten als nieuw gemeentehuis van Prinsenbeek. In 1969 werd het nieuwe gemeentehuis geopend.
Na de annexatie van 1997 werd het gemeentehuis ingericht als deelstadskantoor. In 2003 verhuisden de bibliotheek en het loket Burgerzaken in Prinsenbeek naar de Schoolstraat. In 2005 verlieten de laatste ambtenaren het deelstadskantoor aan de Markt. Er werden nu tijdelijk enkele functies in gehuisvest en in 2013 werden de oude pastorie en het oude klooster opgenomen in het complex van het nieuwe woonzorgcentrum Thebe Hagedonk.
De kerk
Vanaf 1956 maakte ook de rooms-katholieke parochie plannen om een nieuw gebouw op te trekken in plaats van de oude neogotische kerk. Op 2 september 1962 legde de pastoor de eerste steen voor de nieuwe Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk. Deze werd gewijd op 11 september 1963 gewijd door Mgr. G.H. de Vet, de bisschop van Breda. De oude kerk werd in 1964 grotendeels gesloopt. Pas in 1973 verdwenen de laatste restanten. Het kerkhof bevindt zich nog steeds ten noorden van de plaats waar de oude kerk gestaan heeft, aan de westzijde van de Markt.
Het Trouwlaantje
Het pad van het voormalige gemeentehuis naar de kerk wordt het Trouwlaantje genoemd, uiteraard omdat de pas getrouwden uit het gemeentehuis hierdoor naar de kerk liepen om daar hun huwelijk te laten bevestigen. Het laantje is aangelegd in 1989 bij de reconstructie van de Markt.
De Kromme Elleboog
De uitbreiding van de Markt kostte het leven aan het straatje de Kromme Elleboog. Dit straatje omvatte zes huizen, die voorheen genummerd waren aan de Beeksestraat. In 1963 werden ze genummerd aan de Kromme Elleboog. Later werden drie huizen afgebroken en drie genummerd aan de Markt. De Kromme Elleboog is nu het noordelijke gedeelte van de Markt.
Literatuur
Ad Bijma e.a., Breda 2002 na 750 jaar (Breda, 2002).
Herman Dirven, Prinsenbeek in oude ansichten deel 2 (Zaltbommel, 1995).
Herman Dirven, 55 Jaar zelfstandig Prinsenbeek, 1942-1997 (Breda, 1996).
C.J.M. Latour, Alfabetische index van wijken en straten en de huisnummering der gemeente Princenhage, 1850-1941 (1983) (Prinsenbeek, 1983).
Karel Leenders, ‘De ontwikkeling van Prinsenbeek’, in Hage nummer 24, december 1978.
Gerard Otten, ‘De huisnummering in de huidige gemeente Breda’, in Jaarboek de Oranjeboom LXV (2012).
M.A.M. Voermans, Prinsenbeek van kerkdorp tot forensengemeente (Prinsenbeek, 1992).
