Hoeveneind (Teteringen)

Gebieden
1200 tot heden
1019 1019

Het Hoeveneind, de noordelijke uitloper van het oude dorp Teteringen, met rechts een van de hoeven waar het eind naar genoemd is. (bron: Google Streetview)

Het Hoeveneind maakt, samen met de Hoolstraat en het Moleneind, deel uit van de hoofdstraat van Teteringen. Vanouds maakte deze weg deel uit van de Bergsebaan, de grote verbinding van Breda naar Geertruidenberg. Deze verbinding verliet Breda langs de Teteringsedijk en liep verder langs de huidige Lage Weg. Bij de huidige Posthoorn (t.h.v. viaduct Nwe. Kadijk bij de spoorlijn) waaierde deze weg uit in verschillende richtingen: langs het Moleneind, Hoolstraat, Hoeveneind en Bergsebaan in de richting van Geertruidenberg, langs de huidige Wildhage, Sint Josephstraat en Heistraat naar Oosterhout en langs de huidige Galgenstraat en Dongensebaan naar Dongen, Loon op Zand en Den Bosch. Met de aanleg van de huidige kaarsrechte Oosterhoutseweg in 1813-1816 verloor de Bergsebaan zijn doorgaande functie. Op het minuutplan van het kadaster van 1824 heet deze weg nog steeds de Bergsche Baan.

Buurtschap

De buurtschap aan de noordzijde van het dorp Teteringen heet vanouds het Hoeveneind. De toponymist Buiks zag het Hoeveneind vermeld vanaf 1528 reeds. Er wordt altijd gesproken van op het Hoeveneind, niet aan het Hoeveneind. Volgens Buiks is het Hoeveneind waarschijnlijk genoemd naar de hoeven, stukken grond van twaalf bunder, die er in de buurt lagen. Men zou ook kunnen denken aan enkele opvallend grote boerderijen, zoals de Blauwe Hoef en de Hoge Schuur, die hier lagen, zegt Buiks. In de Antwerpse Kempen verschijnen de gehuchtnamen met het element hoeven pas in de zeventiende eeuw. De gehuchtnamen met het element einde zijn vanaf de veertiende eeuw opgetekend.

Huisnummers

In verband met de invoering van een nieuwe belasting, de verponding, in 1806 moesten alle huizen in alle dorpen in heel Nederland worden voorzien van een huisnummer. Op 17 september 1806 schreef het gemeentebestuur van Teteringen een brief aan de commissaris tot het werk der verponding in het ressort Breda, arrondissement Geertruidenberg: Aangaande het nomeren der huijsen alhier, is bijna afgewerkt, zullende voor het eijnde deeser week d eer hebben aan U Edele daar van een lijst te zenden. In Teteringen bevonden zich zeker meer dan honderd huizen en huijsjens.
Teteringen gaf in 1806 zijn wijken letters en nummerde de huizen per wijk. Volgens de lijst van 12 september 1806 was het derde quartier, Wijk C, Hoeveneijnd. Verschillende bakhuisjes bij boerderijen werden apart bewoond en hadden daarom ook een eigen nummer. Soms hadden zelfs kamers een eigen nummer.
In 1953 besloot de gemeenteraad in Teteringen straatnamen vast te stellen en de huizen per straat te nummeren. De gemeenteraad besloot daarop de naam Hoeveneind, de naam dus eigenlijk van de buurtschap rondom de Bergsebaan, voortaan als straatnaam te gebruiken. Hoeveneind (en trouwens ook Meerberg) zijn dus restanten van de oude huisnummering per wijk.

Literatuur

Chr. Buiks, Toponiemen van Teteringen (z.p., 1990).
K.A.H.W. Leenders, Cultuurhistorische landschapsinventarisatie gemeente Breda (Breda, 2006). ErfgoedRapport Breda, nummer 1.
Gerard Otten, De huisnummering in de huidige gemeente Breda, in Jaarboek de Oranjeboom LXV (2012).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven