Het stadhuis: verwoest en herrezen

Het stadhuis en de markt vervulden van oudsher een belangrijke functie in de stad. Er werden bekendmakingen verricht en vonnissen uitgevoerd. Ook de inhuldiging van de Heer van Breda vond hier plaats.

Na de grote stadsbrand van 1534 werd het uitgebrande stadhuis opnieuw opgebouwd, met gebruikmaking van de gespaard gebleven muurwerk. Hierbij zijn de naastgelegen panden aan het stadhuis toegevoegd. Het allegaartje van panden was een doorn in het oog van het stadsbestuur. Bovendien vonden ze de bouwstijl ouderwets in de achttiende eeuw. Daarom werd er in 1766 voor het oude complex een nieuwe gevel gebouwd. De stadhouderlijke architect Phillips Willem Schonck was de ontwerper. Links van het midden bevindt zich de bordestrap naar de hoofdingang. Dat moest wel omdat de centrale hal van het stadhuis hierachter lag. Dat deze ingangspartij niet in het midden lag, heeft de gemoederen tot het einde van de negentiende eeuw bezig gehouden. In een classicistische gevel vond men symmetrie namelijk heel belangrijk.

In 1925 werd er aan de achterzijde een vleugel aangebouwd, naar ontwerp van de architect J.W. Hanrath. In deze vleugel bevindt zich onder andere de raadzaal met de indrukwekkende open eikenhouten kapconstructie. De vele gebrandschilderde ramen van glaskunstenaar Joep Nicolas zijn voorzien van voorstellingen die verwijzen naar het verleden van Breda, de Nassaus en de deugden voor een goed bestuur.