Graaf Hendrik III-laan (Boeimeer)

Gebieden
1937 tot heden
1751 1751

Een maquette van de Gedempte Haven als onderdeel van de Noord-Zuiddoorbraak, 1937. Op de voorgrond het ontworpen ruiterstandbeeld voor graaf Hendrik III. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

Sommige, royaal in het groen aangelegde wegen in Breda kunnen we beschouwen als parkways. Een parkway is een geënsceneerde hoofdroute voor autoverkeer, met vrijliggende fietspaden, met een ruim, groen profiel en speciaal vorm gegeven bebouwing erlangs. In de negentiende eeuw werden routes gesceneerd voor wandelaars in parken, aangelegd in landschapsstijl.

Noord-Zuiddoorbraak

In de jaren dertig werd een grote doorbraak door de binnenstad gepland, de Noord-Zuiddoorbraak. In die zelfde tijd bereikte de Nassaucultus in Breda een hoogtepunt. Deze concentreerde zich steeds meer op de persoon van graaf Hendrik III van Nassau en in 1937 kreeg de Graaf Hendrik III-laan zijn naam. Deze had de verbinding moeten vormen tussen het Kasteel van Breda (gebouwd door graaf Hendrik III) en het Mastbos (dat door dezelfde graaf was aangelegd). Bij het Spanjaardsgat wilde men een ruiterstandbeeld voor de graaf oprichten. In 1938 ontwierp de landschapsarchitect Pieter Verhagen in Boeimeer een brede, groene, rechte weg als toegangsweg naar het Mastbos, 45 meter breed, bestaande uit een hoofdrijbaan met daarnaast parallelwegen, gescheiden door brede groenstroken met in totaal vier rijen bomen.

Parkway

Uiteindelijk werd de Graaf Hendik III-laan voltooid als een typische Wederopbouw-parkway: georiënteerd op Grote Toren, met een monumentale brug (de Irenebrug), veel groen in de vorm gladgeschoren grasvelden, bomengroepen, een ritmische opeenvolging van lage flatgebouwen en een bronzen kunstwerk.

Graaf Hendrik III van Nassau

Hendrik III (1483-1538) was graaf van Nassau en heer van Breda. In 1504 erfde hij de bezittingen van zijn kinderloos overleden oom Engelbrecht II. Hij maakte carrière in dienst van de Bourgondische hertog Filips de Schone, werd ridder in de Orde van het Gulden Vlies en vervolgde zijn carrière in dienst van keizer Karel V. Hij is ook erg belangrijk geweest voor de stedenbouwkundige ontwikkeling van Breda. Onder zijn leiding werd de stad opnieuw opgebouwd na de stadsbrand van 1534 en in dezelfde tijd legde hij de nieuwe wallen aan. Hendrik III werd in de Grote Kerk begraven onder het renaissance grafmonument dat hij had laten oprichten voor zijn oom Engelbrecht.

Literatuur

Atlas van de wederopbouw, Nederland 1940-1965, ontwerpen aan stad en land (Rotterdam, 2013).
Dorith van Gestel en Peter van Schie, Wat is waardevol aan de Wederopbouwwijken?, in ErfgoedBrief Breda nummer 16, winter 2010-2011.
Leon van Meijel, Evelien van Es, Franz Ziegler, Teake Bouma, Ton van Beek en Pim Caris, Cultuurhistorische gebiedsverkenning naoorlogse woonwijken Breda (1940-1970) (Nijmegen, 2010).
Gerard Otten, De Noord-Zuiddoorbraak en de Graaf Hendrik III-laan, Mislukte plannen voor een monumentale Nassau-as in Breda, 1936-1959, in Engelbrecht van Nassau, jaargang 2012, nummers 1, 2 en 3.
Marinke Steenhuis, Stedenbouw in het landschap, Pieter Verhagen (1882-1950) (Rotterdam, 2007).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven