Breda was voorheen de residentiestad van de Nassaus en de Oranjes. Filips Willem (1554-1619), de oudste zoon van Willem van Oranje, legde vanaf 1612 ten noorden van het Kasteel een zogenaamde warande aan, een parkachtig bos waarin wilde dieren werden gehouden. Na de dood van Filips Willem bouwde zijn broer Maurits (1567-1625) hier in 1621 het zogenaamde Speelhuis, midden in een sterrenbos, een ster van lanen. De toegangsweg tot het Speelhuis bestaat nog, de Speelhuislaan. Aanvankelijk heette deze de Jeu de la Palamaille of Palmage.
In de zestiende eeuw al werd aan het Franse hof het balspel mail gespeeld. Via de adellijke hoven in Europa werd het spel verspreid. Met het Nederlandse maliespel wordt het Franse mail op een vaste baan bedoeld, pallemaille geheten. Een houten bal moest met een slaghout op een lange baan met zo weinig mogelijk slagen tussen twee palen wordt geslagen, waarbij halverwege de baan een poort moest worden genomen. De betekenis van het woord maliebaan verschoof later naar een wandelweg of zelfs een winkelboulevard. Veel straatnamen in grote steden in Europa herinneren nog aan het maliespel dat daar ooit gespeeld werd: de Rue du Mail in Parijs, Pall Mall in Westminster in Londen en de Maliebaan in Utrecht. Het Speelhuis bij Breda werd gesloopt in 1824.
De Speelhuislaan: een maliebaan (Belcrum)
Bron:stadsarchief Breda
Literatuur
Chr. Buiks, Noordbrabantse plaatsnamen, Teteringen (z.p., 1990). Frans Gooskens, ‘Het speelhuis in het Belcrumbos bij Breda, de ontwikkeling van een warandepark door de Nassaus tussen 1610 en 1621’, in Jaarboek de Oranjeboom LXII (2009). Karel A.H.W. Leenders, ‘Het landgoederenlandschap rond Breda’, in Jaarboek de Oranjeboom LII (1999). Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988). Nollen J. en F.J.C. Peters, erfgoedbrief 15, archeologisch jaaroverzicht 2009.
Ook interessant
Erfgoedweb is een initiatief van
