Cornelis van Dun

Personen
1483 tot 1577
PERS058 Cornelis van Dun PERS058 Cornelis van Dun

Naast Westminster Abbey in Londen staat de kleinere Saint Margaret’s Church. Als we hier als nietsvermoedende toerist binnenlopen worden we tot onze verrassing geconfronteerd met het fraaie grafmonument van een Cornelius Van Dun, ‘Borne at Breda in Brabant’. Van Dun is zelf afgebeeld, gekleed in een uniform met de letters ‘E R’, Elisabeth Regina. Dat is dus Elisabeth de Eerste, niet Elisabeth de Tweede.

De tekst onder het borstbeeld luidt, vertaald in het Nederlands: ‘Cornelius van Dun ligt hier, geboren in Breda in Brabant, soldaat van koning Hendrik bij de belegering en inname van Doornik, lijfwacht en ceremoniemeester van koning Hendrik, koning Edward, koningin Mary en koningin Elisabeth, die een eerlijk en deugdzaam leven leidde, een zorgzaam man voor arme mensen, die in de buitenwijken van deze stad voor arme weduwen twintig huizen liet bouwen op zijn eigen kosten.’

Lijfwacht van Hendrik VIII

Wie was deze Cornelius van Dun? Hij werd geboren in 1483 in Breda. In 1512 rekruteerde de Engelse koning Hendrik VIII (1491-1547) soldaten in de Nederlanden voor een inval in Frankrijk, die plaats zou vinden in de zomer van 1513. Het leger van Hendrik VIII belegerde onder andere Doornik in Henegouwen, dat toen in Franse handen was. Cornelius van Dun moet hierbij aanwezig geweest zijn. Waarschijnlijk vanwege zijn verdiensten werd hij daarna aangesteld als lid van de lijfwacht van de koning. In de herfst van 1513 ging Hendrik VIII terug naar Engeland. Een klein gedeelte van de lijfwachten voegde zich bij de hofhouding van Hendrik in Londen. In 1526 reorganiseerde de Engelse koning zijn entourage vanwege bezuinigingen. Nog slechts twaalf persoonlijke lijfwachten bleven over, waaronder Cornelius van Dun. Mogelijk was deze toen bevorderd tot één van zijn vier ceremoniemeesters.

Cornelius bekleedde de functies van lijfwacht en ceremoniemeester ook onder de opvolgers van Hendrik VIII, Edward VI (1537-1553), Mary Tudor (1516-1558) en Elisabeth I (1533-1603), tot hij op de extreem hoge leeftijd van 94 jaar overleed. Hij moet een persoon van grote verdiensten zijn geweest om deze vertrouwensfunctie zo lang te hebben mogen uitoefenen onder opeenvolgende katholieke en protestantse vorsten.

Armenhuizen

Cornelius voelde zich aan het einde van zijn leven geroepen tot zorg voor de armen. In zijn testament liet hij een grote som geld na voor de bouw van armenhuizen voor weduwen. In 1569 verwierf Cornelius land van het kapittel van Westminster, zodat hij daar deze kon laten bouwen. Dit terrein lag aan de rand van het toenmalige Londen, tussen het huidige Saint James Park, waar Hendrik VIII indertijd zijn jachtpartijen hield, en het huidige Buckingham Palace. (kijk hier)
In 1572 kreeg Cornelius toestemming om daar twee armenhuizen te bouwen. Deze werden gebouwd op het zuidwestelijk uiteinde van de straat met de merkwaardige naam Petty France, Klein Frankrijk. De huizen werden daarom The Petty France Almshouses genoemd. Ook stonden ze bekend onder de naam The Red Lion Almshouses, naar het wapenschild met de rode leeuw van Cornelius.

In deze huizen verbleven arme weduwen, die op voordracht van de deken van Westminster, de kapelaan van hun parochie en twee kerkmeesters waren uitgekozen. De huizen bevonden zich op de plaats waar zich nu de Vandon Street bevindt. De huizen werden gesloopt in 1859.


PERS058 Van Duns Alms houses
Eén van de twee armenhuis complexen, gesticht door Cornelis van Dun (bron: https://www.romanticlondon.org.)

Vandon Street

De herinnering aan Van Dun wordt, behalve in zijn grafmonument, levendig gehouden in de straatnamen Vandon Street en de Vandon Passage. Vandon Street is een smal straatje in de City of Westminster, vlak bij Buckingham Palace, met grotendeels moderne bebouwing. Vandon Passage is een voetgangerssteeg. De straatnamen zijn interessanter dan de bebouwing.
(Met dank aan Lucas van de Hoeven)

Literatuur

Fonny van Dun en Lucas van der Hoeven, ‘Cornelius van Dun(ne) (1483-1577), Een Bredanaar als lijfwacht en ceremoniemeester van de Tudors en als weldoener in Londen’, in Engelbrecht van Nassau, 2022, nummer 4.

Meer over...

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Aanmelden
Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven