Speelhuislaan (Belcrum)

Gebieden
1612 tot heden
1311 1311

De Speelhuislaan in 1929, gezien vanaf de plaats van het vm. Speelhuis. Duidelijk is te zien dat het Speelhuis in een ster van dreven stond. De Belcrum is nog niet bebouwd. (Beeldcollectie Stadsarchief Breda)

De historisch-geograaf Karel Leenders zegt dat er rond Breda sprake is van een op de stad georiënteerd en intern sterk samenhangend landgoederenlandschap. Eén van de restanten daarvan is de Speelhuislaan.

Warande

Volgens de historicus Frans Gooskens legde Filips Willem (1554-1619), de oudste zoon van Willem van Oranje, vanaf 1612 ten noorden van het Kasteel een zogenaamde warande aan, een parkachtig bos waarin wilde dieren werden gehouden, met de bedoeling zijn residentie Breda een nog meer vorstelijke allure te geven. Na de dood van Filips Willem bouwde zijn broer Maurits (1567-1625) hier in 1621 het zogenaamde Speelhuis, midden in een sterrenbos, een ster van lanen.

Maliebaan

Op plattegronden van Breda uit 1625 staat de Speelhuislaan al aangegeven, onder de naam Jeu de la Palamaille of Palmage. Het maliespel is een soort balspel. De Maliebaan in Utrecht ontleent er ook zijn naam aan.

Boulevard

Het Speelhuis werd gesloopt in 1824 en de Speelhuislaan is dus het enige overblijfsel van dit complex. Met de bouw van de Belcrum werd de Speelhuislaan opgenomen in de nieuwe wijk als de centrale ontsluitingsweg, een soort boulevard van dertig meter breed, met een spoorlijntje op het midden als ontsluiting van de industrie rond de Belcrumhaven.

Landgoederenlandschap

Karel Leenders zegt dat van het Bredase landgoederenlandschap voldoende is bewaard om die structuur met zorg in de planning voor de toekomst op te nemen. De Speelhuislaan is een goed voorbeeld hoe men dat in het verleden al heeft gedaan. Karel Leenders zegt dat het landgoederenlandschap zelfs als basisthematiek genomen zou kunnen worden voor de uitbouw van de stad en de modernisering van de landelijke omgeving. Oude landgoederen kunnen vanzelfsprekend opgenomen worden in de nieuwe structuren.

Literatuur

Chr. Buiks, Noordbrabantse plaatsnamen, Teteringen (z.p., 1990).
Frans Gooskens, Het speelhuis in het Belcrumbos bij Breda, de ontwikkeling van een warandepark door de Nassaus tussen 1610 en 1621, in Jaarboek de Oranjeboom LXII (2009).
Karel A.H.W. Leenders, Het landgoederenlandschap rond Breda, in Jaarboek de Oranjeboom LII (1999).
Gerard Otten, De straten van Breda (Breda, 1988).

Deel dit artikel

Nieuwsbrief

Ook interessant

Idee icoon

Mis je iets? Informatie onjuist? Ideeën?

Mail je reactie
Erfgoedweb is een initiatief van
gemeente Breda
chevron-up Scroll naar boven